Van deflatie naar inflatie: economische trends en EUR/USD vooruitzichten

In de afgelopen decennia heeft de wereldeconomie een dramatische transformatie ondergaan, van een periode van deflatie naar een tijdperk van inflatie. In dit artikel duiken we diep in de economische ontwikkelingen van 2009 tot 2020, de impact van de coronacrisis op de inflatie en de daaropvolgende rentestijgingen vanaf 2022. We analyseren het economisch herstel vanaf 2023, waarbij de VS sterker groeide dan Europa, en belichten cruciale factoren zoals potential growth, deglobalisering en de rol van Artificial Intelligence. Tot slot onderzoeken we het concept van een “soft landing” en de invloed hiervan op de EUR/USD-wisselkoers, met verwachtingen voor toekomstige verschuivingen.

Van deflatie naar inflatie (2009-2020)

Van 2009 tot 2020 werd de wereldeconomie gekenmerkt door een aanhoudend gevaar voor deflatie, voornamelijk veroorzaakt door hoge schulden en een toename van arbeidszoekenden. Analisten wijzen erop dat centrale banken deze dreiging hebben bestreden met zeer lage rentes en een aanzienlijke toename van de geldhoeveelheid. Dit beleid dreef de prijzen van activa zoals aandelen en onroerend goed omhoog, maar een groot deel van het gecreëerde geld bleef steken bij de banken.

Effecten van de coronacrisis (2020)

De coronacrisis in 2020 zorgde voor een drastische verandering in het economische landschap. Overheden wereldwijd vergrootten hun tekorten aanzienlijk om de economische schade door lockdowns en verstoringen in de aanbodketen te beperken. Dit leidde tot een overvloed aan liquiditeit in de economie, wat, in combinatie met een verminderde aanbodzijde, resulteerde in snel oplopende inflatie. Centrale banken reageerden hierop door vanaf begin 2022 de rente snel te verhogen om de inflatie te bestrijden.

Economisch herstel en groei (2023)

Vanaf medio 2023 begon de Amerikaanse economie significant te groeien, ondersteund door de heropening van de economie en een herstellende aanbodketen. Hoewel Europa ook tekenen van herstel vertoonde, was de groei daar veel minder sterk. De inflatie in zowel de VS als Europa daalde aanzienlijk, hoewel deze nog steeds boven de doelstelling van 2% bleef. Experts geven aan dat de omslag van een deflatoir naar een inflatoir klimaat te wijten is aan factoren zoals deglobalisering en een afnemende groei van de arbeidsmarkt.

Het concept van potential growth

Een belangrijk concept in de huidige economische situatie is de zogeheten “potential growth” – de maximale groeisnelheid die een economie kan bereiken zonder dat dit leidt tot onevenwichtigheden zoals oplopende inflatie. Potential growth is de optelsom van de toename van het aantal mensen dat kan werken (plus het aantal uren dat zij willen en kunnen werken) en de productiviteitstoename. In Europa ligt deze groei rond de 1% à 1,25%, terwijl deze in de VS momenteel rond de 2,3% ligt. Dit hogere percentage in de VS wordt tijdelijk beïnvloed door een hogere immigratie en de terugkeer van voormalig zieke werknemers.

Om de inflatie verder te verlagen, moet de economische groei een tijdlang onder de potential growth blijven. Dit betekent dat de groei in Europa rond de 0,75% moet blijven en in de VS rond de 1,75%. Dit is cruciaal om te voorkomen dat de inflatie weer oploopt en om een gezonde economische situatie te handhaven.

Lage(re) groei

Naast de omslag van een deflatoir naar een inflatoir klimaat, hebben factoren zoals deglobalisering en zeer grote overheidstekorten een grote invloed op de economische groei. Om de inflatie onder controle te houden, moet de groei onder potential blijven. Analisten verwachten dat de economische groei in Europa voorlopig rond de 0,75% zal liggen, wat ook de algemene groeiverwachting voor 2024 is. Voor 2025 wordt in Europa een groei van ongeveer 1,25% verwacht, maar dit lijkt aan de hoge kant gezien de huidige loonstijgingen en inflatie.

In de VS ligt de situatie ingewikkelder door de tijdelijk verhoogde potential growth. Om een gezonde economische situatie te behouden, mag de groei de komende kwartalen niet boven de 2% uitkomen en daarna niet boven de 1,5%. De recente zwakkere economische cijfers in de VS suggereren een mogelijke afname van de groei, maar experts zijn nog terughoudend over de snelheid en omvang van deze afname.

De AI-belofte

Artificial Intelligence (AI) wordt door sommigen gezien als een potentiële motor voor veel hogere productiviteitsgroei. Als AI op grote schaal wordt ingevoerd, kan dit de productiviteit aanzienlijk verhogen, wat positieve effecten zou kunnen hebben op de economische groei en het terugdringen van de inflatie. Veel analisten zijn echter van mening dat deze effecten voorlopig nog niet zichtbaar zullen zijn. Ze wijzen erop dat hoewel AI veelbelovend is, de daadwerkelijke implementatie en het benutten van AI om productiviteitsvoordelen te realiseren, tijd kost.

Er bestaat ook de bezorgdheid dat een snelle en grootschalige invoering van AI kan leiden tot banenverlies, wat weer andere economische uitdagingen met zich mee kan brengen. Daarom is het belangrijk om voorzichtig te zijn met al te optimistische verwachtingen over de directe impact van AI op de economie.

Soft landing scenario

De recente tekenen van afnemende groei en dalende inflatie in de VS hebben geleid tot een toenemend geloof in een zogeheten soft landing of Goldilocks scenario, zowel in de VS als in Europa. Dit scenario houdt in dat de economieën langzaam afkoelen zonder in een diepe recessie te belanden, waardoor inflatie onder controle blijft terwijl de groei enigszins doorzet. Analisten signaleren dat het herstel van de aanbodzijde van de economie, na de verstoringen door de coronapandemie, heeft bijgedragen aan de daling van de inflatie. Hoewel deze daling mogelijk op zijn einde loopt, kunnen lagere loonstijgingen en een vermindering van de groei bijdragen aan verdere inflatiedaling.

De markten hebben hier positief op gereageerd, met stijgende aandelenkoersen als gevolg. De verwachting is dat, zolang de inflatie blijft dalen en de groei niet te sterk afneemt, de centrale banken de rentes geleidelijk kunnen verlagen om een stabiele economische situatie te handhaven. Dit heeft implicaties voor de belangrijkste wisselkoersen.

Effect op EUR/USD

De wisselkoers van EUR/USD wordt sterk beïnvloed door de renteverwachtingen en economische ontwikkelingen in zowel de VS als Europa. Analisten wijzen erop dat de verwachtingen met betrekking tot de renteveranderingen een cruciale rol spelen in de koersontwikkeling van EUR/USD.

De verwachtingen zijn aan het verschuiven richting een stijging van de koers van EUR/USD, omdat de markt de rente in Europa langzamer ziet dalen dan aanvankelijk gedacht en in de VS juist sneller. Sommige analisten delen deze opvatting echter niet. Zij verwachten dat de rentes in de VS niet snel zullen dalen, terwijl de ECB naar verwachting de rente wel vrij snel zal verlagen​​.

Verwachtingen voor de Rentetarieven

• Verenigde Staten (Fed): Analisten voorspellen dat de Fed dit jaar de rente één à twee keer met 0,25 procentpunt zal verlagen, te beginnen in september of oktober, en in de eerste helft van 2025 nog twee à drie keer. De Fed funds rates zouden van de huidige 5,375% binnen vier à zes kwartalen naar circa 3,5% kunnen dalen, met een mogelijk scenario van 2% als er een recessie dreigt. De rente op tienjarige Amerikaanse staatsobligaties wordt verwacht te fluctueren tussen circa 3,5% en 5% in de komende kwartalen, met een meest waarschijnlijke bandbreedte van 4% à 4,8%, afhankelijk van economische cijfers​​.
• Europa (ECB): Aan de andere kant wordt verwacht dat de ECB dit jaar de rente twee à drie keer met 0,25 procentpunt zal verlagen, te beginnen in juni, en in de eerste helft van 2025 nog circa drie keer. Dit zou de rente op tienjarige Duitse staatsobligaties doen fluctueren tussen circa 2,1% en 2,8%​​.

Verwachtingen voor EUR/USD

Door deze verwachte renteverschillen is de verwachting dat EUR/USD voorlopig niet ver boven 1,1000 zal uitkomen. Analisten zien daarom een goede kans dat de koers de komende maanden tot kwartalen kan dalen naar een niveau van 1,0000 – 1,0500. Deze daling wordt deels gedreven door de verwachting dat de rente in Europa sneller zal dalen dan in de VS​​. Deze verwachtingen kunnen echter veranderen na elk economisch datapunt en uitspraken van de desbetreffende Centrale Banken. Een definitieve uitbraak uit de 1,0500 – 1,1000 range, waar we al sinds november 2022 inzitten, laat daarom nog op zich wachten.