Het monetaire beleid van de VS en EU in 2024

Met de Amerikaanse economie die tekenen van ongekende veerkracht vertoont en de EU die voor cruciale monetaire beslissingen staat, staan we aan de vooravond van mogelijk ingrijpende veranderingen. Hoe zullen deze economieën de balans vinden tussen groei stimuleren en inflatie beheersen? Dit artikel biedt een scherpe blik op de huidige economische stand van zaken in de VS en EU en verkent de mogelijke toekomstscenario’s die beleggers, beleidsmakers en burgers zullen beïnvloeden.

Inflatieverwachting voor de VS

In de laatste maanden heeft de wereldeconomie een reeks ingrijpende veranderingen en uitdagingen ervaren, met significante implicaties voor zowel de Verenigde Staten als de Europese Unie. De groei van de Amerikaanse economie toonde een opmerkelijke veerkracht, met een expansie van 3,2% in het vierde kwartaal volgens de laatste schattingen, en een verwachte groei van rond de 2% in het huidige kwartaal. Deze cijfers weerspiegelen een enigszins afgezwakte groei tegen de achtergrond van strak monetair beleid en globale groeivertragingen, maar blijven desondanks indrukwekkend gezien de uitdagingen. Dit prestatieniveau ligt nog steeds boven de ‘potentiële groei’ die de Federal Reserve (Fed) schat, wat impliceert dat de economie kan uitbreiden zonder inflatoire druk te veroorzaken.

Factoren voor toenemende inflatie…

Desalniettemin heeft deze voortdurende groei geleid tot een stijging van de (kern)inflatie in de VS, die boven het doel van de Fed ligt. De combinatie van een verkiezingsjaar, waarin de overheid geneigd zal zijn de economie extra te stimuleren, een historisch gezien krappe arbeidsmarkt die de lonen opdrijft, en ruime financiële condities door gestegen asset-prijzen en gedaalde credit spreads, suggereert dat de inflatie mogelijk verder zal oplopen. Bovendien draagt de demografische verschuiving door de pensionering van de babyboomgeneratie, die waarschijnlijk zal leiden tot verhoogde consumptie, bij aan deze dynamiek.

… en factoren die inflatie dempen in de VS

Aan de andere kant zijn er signalen dat de inflatiedruk kan afnemen, deels door externe factoren zoals deflatie in China, die haar deflatie kan exporteren naar landen met een sterke munt zoals de VS. Ook is er een vertraging in de stijging van huurkosten en een afkoeling van de arbeidsmarkt, wat de looneisen kan temperen. Bovendien hebben recente overheidsmaatregelen om investeringen in de VS aan te moedigen geleid tot een tijdelijke verhoging van de inflatie, maar dit zou uiteindelijk moeten leiden tot een verhoogd aanbod en daarmee neerwaartse druk op de inflatie.

Consensus onder investeerders over inflatie

Ondanks deze gemengde vooruitzichten, neigen de meeste beleggers naar het scenario waarin de economische groei stabiel blijft zonder significante inflatietoename, mede door eenmalige factoren die de recente inflatiestijging hebben veroorzaakt. Zij verwachten dat de inflatie in de komende kwartalen zal dalen, wat de Fed zou kunnen aanmoedigen om vanaf de zomer de rente te verlagen.

De Amerikaanse Economie en Verwachtingen Rond de Fed

De Amerikaanse economie blijft een toonbeeld van veerkracht, aangedreven door aanhoudende groei en een robuuste arbeidsmarkt. Deze situatie leidt ertoe dat de Federal Reserve (Fed) terughoudend blijft in het verlagen van de rentevoeten. Tegen deze achtergrond van verminderde inflatie en voortdurende loonstijgingen, ervaren veel Amerikaanse consumenten een toename in reële koopkracht. Voeg daaraan toe dat in dit verkiezingsjaar de overheid waarschijnlijk fiscale stimuleringsmaatregelen zal blijven hanteren om de economie te ondersteunen. Bovendien zorgen stijgende aandelenkoersen en dalende credit spreads voor ruimere financiële condities, wat zowel consumenten als bedrijven ten goede komt. De laatste twee maanden hebben bedrijven in de VS voor een recordbedrag aan obligaties uitgegeven, een teken van het optimisme dat de financiële markten momenteel kenmerkt.

Gevolgen voor de Amerikaanse Rentes

Verwacht wordt dat de Fed in de zomer (juni of juli) zal beginnen met het stapsgewijs verlagen van de rente, met dalingen van 0,25 of 0,50 procentpunt per vergadering. De rente op tweejarige en tienjarige Amerikaanse staatsobligaties zal naar verwachting in de komende weken niet veel verder stijgen dan respectievelijk 4,7% en 4,5%. Naarmate de risk-off fase intreedt en de groeiverwachtingen afnemen, voorzien we een daling van deze rentes naar ongeveer 2% en 2,5%.

De Europese Economie en Verwachtingen Rond de ECB

De inflatie binnen de Eurozone vertoont tekenen van daling, zij het in een trager tempo dan verwacht. Een deel van deze daling kan worden toegeschreven aan gunstige basiseffecten, waarbij de huidige prijzen worden vergeleken met de significant hogere prijzen van een jaar geleden. Een positieve ontwikkeling is de verdere daling van de inflatie in de goederensector, die nu onder het doel van de Europese Centrale Bank (ECB) ligt. Desondanks overheerst de bezorgdheid binnen de ECB, voornamelijk vanwege de aanhoudend hoge inflatie in de dienstensector, die bijna twee keer zo hoog is als het streefcijfer van de ECB, en een uitzonderlijk krappe arbeidsmarkt die de werkloosheid op een recordlaag brengt.

Deze arbeidsmarktsituatie geeft werknemers een sterke positie om hogere lonen te eisen, wat de inflatiedruk verder kan opvoeren. Een grote zorg voor de ECB is de stagnatie van de productiviteitsgroei in de Eurozone, verergerd door een vergrijzende beroepsbevolking en een economie die tekenen van vertraging vertoont. Dit wijst op een mogelijk lagere potentiële groei binnen de Eurozone, waardoor het lastiger wordt voor de ECB om de inflatie structureel onder de 2% te houden. Een dergelijke situatie vereist dat de economische groei langdurig onder het potentieel blijft, wat mogelijk leidt tot een groei van 1% of lager, terwijl de potentiële groei momenteel nog wordt geschat op ongeveer 1,5%.

De hoge rentes, die nodig zijn om de economische groei onder het potentiële niveau te houden, zullen ertoe leiden dat de schuldenlast in de Eurozone zwaarder weegt, waardoor overheden meer uitgeven aan rentebetalingen. Dit beperkt de financiële ruimte voor beleidsmaatregelen die het groeipotentieel kunnen verhogen. Een mogelijke strategie voor de ECB is het strak houden van het monetaire beleid door het tempo van kwantitatieve verstrakking (QT) op te voeren, mogelijk gecompenseerd door renteverlagingen. Echter, het is nog te vroeg voor dergelijke maatregelen, aangezien de effecten van eerdere aankondigingen rondom de verhoging van het QT tempo nog moeten blijken.

Gevolgen voor de Europese Rentes

De ECB komt deze week bijeen en er wordt geen wijziging in het monetaire beleid verwacht. Er is echter een aanzienlijke kans dat de ECB zal benadrukken dat ze meer zekerheid wil over de daling van de inflatie naar 2% alvorens de rente te verlagen. De kans op een renteverlaging in april neemt toe, mits de economische vooruitzichten verslechteren en de inflatie(verwachtingen) verder dalen. Hoewel recente economische gegevens uit de Eurozone beter zijn dan verwacht, anticiperen we op een verandering in de komende maanden, mede door het negatieve effect van eerdere renteverhogingen op de economie. Als de ECB in april de rente niet verlaagt, is de verwachting dat dit in juni zal gebeuren.